Blog

Dijital Oyun & Konsept Oyun Tasarımı

Günümüzün teknolojisinde, hızla artan bir oyun kitlesi ile beraber bu oyunların tasarlanmasında büyük rol oynayan bir grup bulunmatadır. Hal böyle olunca ortaya Dijital Oyun & Konsept Oyun Tasarımı nasıl olmalıdır, nelere dikkat edilmelidir konusu ortaya çıkmaktadır.

Oyun, belli bir amaca yönelik olan ya da olmayan, kurallı ya da kuralsız gerçekleştirilebilen fakat her durumda kişinin isteyerek ve hoşlanarak yer aldığı fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal gelişiminin temeli olan gerçek hayatın bir parçası ve en etkin öğrenme sürecidir. Teknoloji ile birlikte öğrenme süreci her alanda kolaylaşmış ve bu oyunların şeklini de çok yönlü etkilemiştir. Teknolojinin yardımı ile oyunlar bilgisayar ortamına aktarılmış, günümüz teknoloji çağında en ilgi çekici ve eğlenceli aktivite haline gelmiştir.
İnternet hayatımıza dahil oldukça oynanabilen online oyunlar farklı kültür ve coğrafyadan insanların etkileşim ve iletişim kurmasını sağlamış, içerik ve konu olarak çeşitlilik göstererek farklı amaçlarda da tasarlanmış ve kullanıcılara sunulmuştur.

• Aksiyon oyunları
• Macera oyunları
• Dövüş oyunları
• Kaçış oyunları
• Platform oyunları
• Fizik oyunları
• Bulmaca / Zekâ oyunları
• Simülasyon oyunları
• Rol Oynama oyunları
• Spor oyunları
• Strateji oyunları
• Mantıksal Oyunlar
• Çevrimiçi Oyunlar
• Matematik oyunları

Bu alanın belli başlı türlerdir. Tepkisel ve etkisel bir çok türü olan bu sektör antropolojiden psikolojiye, pedagojiden iletişim bilimine kadar çeşitli disiplinlerin ilgi alanı olmuş, eğlencenin yanı sıra sağlık, eğitim ve iş amaçlı bir çok konsept ile de geniş kullanıcı kitlelerine ulaşmıştır.

İlk Bilgisayar Oyunu

İlk bilgisayar oyununun 1962 yılında PDP-1 sistemi üzerinde çalışmak üzere Stephen Russell ve arkadaşları tarafından MIT’de geliştirilen ‘Space war’ olduğu kabul edilmektedir. Tabii ki bu oyunun grafikleri günümüz oyunları ile kıyaslanamayacak kadar ilkeldir. 1973 yılında ise ilk ticari oyun olan ‘Pong’ Atari firması tarafından tanıtılmış, 80’li yıllarda yavaş yavaş oyunlar türleşmeye başlamış ve metin tabanlı macera ve rol yapma oyunları yazılmıştır.

1990’lı yılların başında mouse ve ses kartlarının bilgisayar sistemlerine girmesi ve grafik arabirimlerin gelişmesi ile bilgisayar oyunlarında bir atılım yaşatmıştır. Bu dönemlerde oyunlar görsel olarak daha da gelişmeye başlamış, 1992 yılında Wolfenstein oyunu ile oyunlara üç boyut gelmiş fakat, üç boyutlu oyunların ilk başarılı örneği 1993 yılında ID Software tarafından geliştirilen ‘Doom’ oyunu olmuştur. Günümüzde oyun sektörü artık sinema gibi bir sanayi durumuna gelmiş, oyun bütçeleri milyon dolarlarla ifade edilmeye başlanmıştır. Ayrılan bütçelerin ve oluşan sosyal ortamların yanı sıra konsept oyun tasarımları gerçek ile örtüşmeye ve birden fazla kişinin aynı anda oynadığı online oyunlar yaygınlaşmaya başlamıştır. Tarihte de günümüzde de her şey bir fikir ile başlar. Zamanla fikirler taslaklara, taslaklar projelere, projeler de ürüne dönüşür. Oyun tasarımı günümüzde hem beceri hem de teknik bilgi gerektiren heyecan verici ve zorlu bir çalışma alanıdır. Temelde tipik bir mühendislik projesi gibi görünse de konsept tasarımı oluşturmak ve o dünyaya hayat vermek azımsanamayacak miktarda zordur.

Oyun YAratma Süreci

Oyun yaratma süreci,

• Fikir
• Tasarım
• Geliştirme
• Üretim
• PR
• Destek

Şeklinde sıralanabilir. Oyunun içeriği ve teknik özellikleri tasarlandıktan sonra modelleme, animasyon, yazılım ve oyun matematiği aşamalarına geçilir. Tasarımsal olarak bir oyunda oyuncunun zevk alması ve bunlarla etkileşim kurabilmesi için, büyük bir dünya ve milyonlarca küçük grafik oluşturmak gerekir. Kahramanın veya mekanın en küçük detayları ilk çizimde olan samimilik ile dijital ortama geçirildiğinde en etkili silahlardan biri haline dönüşebilir. Dijital oyunların tümü teknoloji ve sanatı bir araya getiren karmaşık bir süreçtir. Tasarım ekibinin, teknik konulardan insan biyolojisine ve psikolojisine kadar pek çok konuda bilgi birikimi sahibi olması
gerekmektedir.

Oyun ve oyuncunun uyum içinde olması için yapılacak olan araştırmalar tasarımın daha bilimsel yapılabilmesine olanak sağlar. Başarılı bir oyun kurgusu için öncelikle ne yapmak istendiğine tam anlamıyla karar verilmesi gerekir. Kendi oyununu oluşturmak için gerekli program ve teknik becerileri kazanmak en önemli adımlardan biridir. Öğretici kitaplar ya da özellikle oyun tasarımına yönelik programlar bu listeye katılabilirler.
Tarih boyunca yazılmış tiyatro oyunları, anlatılar ve insan hikayeleri oyun konsepti için size fikirler sunabilir. Aslında, ‘Shigeru Miyamoto, Mario’ , ‘ Donkey Kong, Link’ ve sayısız diğer karakterlerin yaratıcısı, oyunların alakası olmasa da Shakespeare ‘in klasik edebiyatından esinlenmiştir.

Hikaye ve Konsept

Hikaye ve konsept belirlendikten sonra oyuna uygun tutarlı bir renk paleti ile tasarıma başlanabilir. Platformun ve karakterin birden çok hali çizilmeli ve en iyi olana karar verilip, en etkileyici oyun kareleri için karakter ve mekan tasarımı uyumlu şekilde birleştirilmelidir. Karakter yaratma bu zorlu sürecin en önemli parçalarından biridir. Dünyaca ünlü bir çok oyunun karakterleri oyunu geride bırakıp büyük bir hayran kitlesi edinmiştir. Süreç
planlama olarak dört aşamadan oluşur. Keşif aşamasında tasarımcı, hangi tarzda oyun yapacağına karar vermiş olduğundan o oyuna yakışabilecek ve içerikte absürt durmayacak bir karakter yaratmak zorundadır. Karakterin nasıl görüneceğine ve hangi tarzda olacağını planlamalıdır. Eskiz aşaması ise karakterin oluşmaya başladığı aşamadır. Atılan her çizgi karakteri biraz daha ortaya çıkartarak ilerler.

Sınırsız deneme ve revizyon sonrası en iyi olana karar verip onu detaylandırmak gerekir. Şekil, tarz, duruş hatta kişilik bile yansıtılmalıdır. Renklendirme aşaması da eskiz aşamasına benzer bir halde devam eder. Oyun konusuna göre sırıtmayacak ve uyumlu görünecek, karakterin kişiliğiyle de alakalı renkler kullanılmalıdır.

Karakter özellikleri belirlenmeli ve ona uygun bir biyografi yazılmalıdır. Buna ‘backstory’ denir. Backstory karakterinin kişiliğini, hoşlandığı ve hoşlanmadığı her şeyi, zayıf ve güçlü noktalarını içinde barındırır. Backstory oluşturulduktan sonra izlenecek adım karaktere oyuna ve kendi kişiliğine uygun bir de ad bulmaktır. Bu isim, karakteri görmeden oyuncunun onu gözünde canlandırabilmesini ya da fikir sahibi olabilmesini sağlamalıdır. Oyunun zamanına ve mekanına uygun olması şart olan karakter, hem oyunu taşımalı hemde hikaye içinde büyük önem arzetmelidir.

Karakterin, mekanın ve arayüzlerin üslup birliği içinde olması tasarımın kusursuz
görünmesi için atlanmaması gereken en önemli unsurdur. Yukarıda bahsi geçen bütün bu aşamalardan sonra fikir projeye dönüşür, karakter oluşur, oyun arayüzleri tasarlanır ve oyun oyuncularla tanışmaya hazır hale gelir. İyi bir oyun,oyuncunun bıkmadan tüm detayları öğrenip ustalaştığı oyundur. Başarılı oyun, tasarım gereği algı ve öğrenme biçimine uygun şekilde geliştirilmiş olandır. Her oyun bir çerçeve, bir bakış açısı sunar yine de gerçek dünya kuralları burada geçerli olmak zorunda değildir

Bu yazı için sevgili Eda Darıcı‘ya teşekkürler.